ABD'li Senatör Sanders, UCM'nin Netanyahu hakkındaki tutuklama emrine destek verdi

Sanders, UCM'nin Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama emri çıkarmasına ilişkin, sosyal medya platformu X hesabından yazılı açıklama yaptı.

UCM'nin suçlamalarının sağlam temellere dayandığını kaydeden Sanders, İsrail'in Filistin halkına yönelik saldırılarını hatırlattı.

Sanders, "Dünya uluslararası hukuka uymazsa, daha fazla barbarlığa sürükleneceğiz" ifadesini kullandı.

Senatör Sanders, UCM'nin kararlarına katıldığını vurguladı.

UCM, dün "Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan dolayı" Netanyahu ile Gallant hakkında tutuklama emri çıkardığını duyurmuştu.

Katil Netanyahu için tutuklama kararı: Şimdi ne olacak?

İsrail’in Gazze’deki soykırımının ardından uluslararası hukuktaki en önemli kararlardan birine imza atıldı… Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardı.

Bu tutuklama kararı uygulanabilir mi, süreç nasıl işleyecek? Netanyahu ya da Gallant başka bir ülkeye giderse gözaltına mı alınacak? Merak edilen bu soruları Uluslararası Hukuk Uzmanı Prof. Dr. Selami Kuran ile konuştuk.

{ilgili-haber-889117}

UCM’nin kararı ne anlama geliyor?

Prof. Dr. Kuran, hukukun kimi zaman yavaş işleyebildiği gerçeğine işaret ediyor. Hele de konu İsrail olunca sürecin iyice uzadığına dikkati çekiyor. Ancak sonuca ulaşıldığının altını çiziyor.

UCM aslında hukuk alanından en üst mercilerden biri olarak kabul ediliyor. Yani ülkelerin kendi ulusal mahkemelerinin daha üstünde konumlanıyor. UCM’nin temeli Roma Statüsü’ne dayanıyor.

Resmi sitede Roma Statüsü'ne imza atmış ülkelerin sayısı 124 olarak belirtiliyor. Ancak tutuklama kararı için üye olmak şart değil. Mahkeme, Roma Statüsü'ne taraf olmayan ülkelerden de ‘yakalama kararını’ yerine getirmeleri için iş birliği talebinde bulunabiliyor. Ancak bu talebe onay verip vermemek ülkelerin kendi inisiyatifinde oluyor.

“Netanyahu için 2014’ten bu yana devam eden bir süreç var”

Prof. Dr. Kuran dikkate değer bir bilgi daha paylaşıyor. Her ne kadar 7 Ekim 2023’teki olayların ardından başlayan süreçle ilgili Netanyahu için karar alınmış olsa da aslında 2014’ten bu yana benzer bir soruşturmanın devam ettiğini anlatıyor.

Filistin’in 2014 yılında UCM’ye başvurup, Netanyahu’nun ‘savaş suçu’ işlediğini aktardığını dile getiren Prof. Dr. Kuran şöyle devam ediyor:

“O dava devam ederken Ekim 2023 olayı yaşandı. Sonra iki dava birleştirildi. UCM’nin konuyla ilgilenen Başsavcısı Kerim Han ile ilgili çok ciddi baskılar, tehditler oldu. Bu süreçte Kerim Han iki defa Filistin’e gitti. Bilgi ve belgeler toplandı. Nihayetinde de karar açıklandı.

{ilgili-haber-876339}

Kararda önemli bir husus var. Netanyahu ve Gallant’ın savaş suçu işlediği kayda geçirildi. Yani bu isimler soykırım, savaş suçu, insanlığa karşı işlenen suçlar ve saldırılardan sorumlu tutuluyor.

Sivillerin gıda, ilaç, yakıt, insani yardım gibi en temel ihtiyaçlardan dahi mahrum bırakılmasında, öldürülmelerinde ve soykırıma uğramalarında Netanyahu ile Gallant’ın dahli olduğu vurgulanıyor. Bu iki ismin yükümlülükleri olmasına rağmen bu suçların engellenmesi için bir karar almadıklarını aksine devam etmesi adına emir verdikleri UCM’nin belgelerinde okuyoruz.

Mahkeme bunlarla ilgili elinde kanıt olduğunu söylüyor. Ve üye ülkelere ‘yakalanmaları ve mahkemeye teslim edilmeleri’ konusunda çağrı yapıyor.”

Netanyahu tutuklanacak mı?

UCM’nin kararının ardından Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell bir açıklama yaptı. Bunun siyasi bir karar olmadığını, üyelerin ‘tutuklama’ kararına uyması çağrısında bulundu. Hollanda Dışişleri Bakanı da Netanyahu ya da Gallant’ın ülkeye gelmesi durumunda tutuklama kararına uyacaklarını söyledi.

Prof. Dr. Selami Kuran’a UCM’nin kararının Netanyahu için tutuklanmak anlamına mı geldiğini soruyoruz:

“Netanyahu ve Gallant önümüzdeki süreçte Roma Statüsü’ne bağlı ülkelerden birine giderse tutuklanabilir. Ve Lahey’de mahkemeye çıkarılmaları için süreç başlatılabilir. Ancak UCM’nin kendi kolluk kuvvetleri yok. Kararı alır ve üyelerine duyurur. Yani bir kolluk kuvveti gidip de Netanyahu’yu tutuklamayacak. Ancak bahsi geçen iki isim üye ülkelerden birine giderse işte o zaman gözaltı işlemleri uygulanabilir.

Bu karar simgesel açıdan çok değerli. İsrail yaptıklarını ‘teröristlerle mücadele ediyorum’ diyerek meşrulaştırmaya çalışıyordu. Şimdi dünyanın en üst yargı makamlarından biri aslında bunun doğru olmadığını gösterdi. Hatta tam tersine, İsrail’in çok önemli iki isminin ciddi suçlar işlediğini ve tutuklanması gerektiği kararına imza attı.

Bence en önemli hususlardan biri de ABD başta olmak üzere Netanyahu’ya sınırsız destek veren ülkelerin tekrar düşünmek zorunda kalacağı gerçeği. Bu durum ciddi bir siyasi baskıyı beraberinde getirebilir. Önümüzdeki süreçte farklı bazı gelişmeler görebiliriz.”

Putin, Kuzey Kore'ye aslan ve bozayı dahil 70'i aşkın hayvan hediye etti

Kuzey Kore Merkezi Haber Ajansına (KCNA) göre, Rus lider Putin, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un'a yeni bir hediye gönderdi.

Buna göre Rusya Doğal Kaynaklar Bakanı Alexander Kozlov, 70'ten fazla hayvanın yer aldığı hediyeyi, bir kargo uçağıyla Pyongyang'a getirdi.

Hayvanlar arasında bir aslan, iki bozayı, iki yak, beş kakadu, çok sayıda sülün ve mandarin ördeği yer aldı.

Başkent Pyongyang ziyaretinde Bakan Kozlov, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile de bir araya geldi.

Safkan at hediyesi

Putin, 2024 yılı başında, Kuzey Kore'nin ülkesine sağladığı askeri mühimmat karşılığında, Kuzey Kore lideri Kim'e 24 safkan at hediye etmişti.

Kim de 72'nci doğum gününü kutlamak için 7 Ekim'de Putin'e mesaj göndermişti. En yakın yoldaşım" diyerek Putin'in doğum gününü kutlayan Kim, Rusya-Kuzey Kore ilişkisinin yeni bir seviyeye ulaşacağını ifade etmişti.

Rusya ve Kuzey Kore ilişkileri

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, haziran ayında Kuzey Kore'ye resmi ziyarette bulunmuş, taraflar arasında "kapsamlı stratejik ortaklık anlaşması" imzalanmıştı.

Putin, anlaşmayla taraflardan birinin saldırıya uğraması halinde diğerinin askeri yardımda bulunmasını taahhüt ettiklerini belirterek, "ittifak" sözcüğünü kullanmaktan kaçınmıştı.

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ise anlaşmayı "pakt" olarak nitelemiş, ilişkilerin "yüksek ittifak" seviyesine yükseltildiğini vurgulamıştı.

Bilim insanlarından uyarı: 2100'e kadar 30 milyon kişi hayatını kaybedebilir

Araştırma, 2000-2090 yılları arasındaki verilerin 10 yıllık aralıklarla analiz edilmesiyle gerçekleştirildi.

Bulgular, ölümlerin özellikle Güney ve Doğu Asya'da yoğunlaşacağını gösteriyor. Bölgenin yaşlanan nüfusu ve kalıcı hava kirliliği sorunları, bu karamsar tahminin arkasındaki ana sebepler arasında yer alıyor.

Batı Avrupa, Kuzey Amerika, Avustralasya ve Asya-Pasifik gibi daha yüksek gelirli bölgelerde ise aşırı sıcaklıklara bağlı ölümlerin, hava kirliliği kaynaklı ölümleri geçmesi bekleniyor.

Özellikle ABD, İngiltere, Fransa, Japonya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerde bu eğilim şimdiden kendini göstermeye başladı.

{ilgili-galeri-68691}

"Küresel ısınma kritik seviyelerde"

Birleşmiş Milletler’in yayımladığı son rapor, yüzyılın sonuna kadar dünya genelinde sıcaklıkların 3,1 derece artış gösterebileceği uyarısında bulunuyor. Bu artış, "felaket senaryosu" olarak değerlendiriliyor.

Dr. Andrea Pozzer, bu konuda çarpıcı istatistikler paylaştı: "2000 yılında aşırı sıcak ve soğuk hava koşulları nedeniyle her yıl yaklaşık 1,6 milyon kişi hayatını kaybediyordu. Yüzyılın sonunda bu rakamın 10,8 milyona çıkması bekleniyor, bu yaklaşık yedi katlık bir artış demek."

Çözüm için acil eylem şart

Uzmanlar, iklim değişikliği ve hava kirliliğiyle mücadelede daha güçlü politikalar uygulanmadığı takdirde, bu tür ölüm oranlarının kaçınılmaz olduğunu vurguluyor.

Bu durum, özellikle yoğun nüfuslu ve düşük gelirli bölgelerde yaşayan insanlar için büyük bir tehdit oluşturuyor.

Uzmanlar, gerekli önlemlerin alınmaması halinde dünya genelinde yalnızca sağlık alanında değil, ekonomi ve sosyal yaşamda da ağır sonuçlar yaşanabileceğine dikkat çekiyor.

Samanyolu'nun dışında bir yıldızın ilk yakın çekim görüntüsü

Görüntüdeki parlak oval şeklin, yıldızın çevresini saran tozlu bir koza olduğu düşünülüyor. Bilim insanlarına göre, bu durum yıldızın yaşamının son aşamalarında olduğunu ve bir süpernova patlaması öncesinde büyük miktarda madde saçtığını gösteriyor.

ESO’nun Şili’deki Atacama Çölü’nde bulunan Çok Büyük Teleskop Interferometresi (VLTI) üzerindeki GRAVITY adlı cihaz sayesinde bu olağanüstü görüntü elde edildi. Bu cihaz, dört teleskoptan gelen ışığı birleştirerek benzersiz bir çözünürlük sağlıyor.

“Yıldızın son nefeslerini izliyoruz”

Çalışmanın baş yazarı, Şili’deki Andrés Bello Ulusal Üniversitesi’nden Keiichi Ohnaka, "Yıldıza yakın bir şekilde çevrelenmiş, yumurta şeklindeki bir koza keşfettik. Bu, ölen yıldızın süpernova patlamasından önce maddeyi şiddetle saçmasıyla ilişkili olabilir" dedi.

Ekip, yeni görüntüyü önceki gözlemlerle karşılaştırarak yıldızın parlaklığında son 10 yılda belirgin bir azalma olduğunu tespit etti.

Almanya’daki Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü’nden Gerd Weigelt, "Bu yıldızda büyük bir değişim yaşanıyor. Bu, bir yıldızın yaşam döngüsünü gerçek zamanlı olarak izlemek için nadir bir fırsat sunuyor," açıklamasında bulundu.

Güneş'in iki bin kat boyutunda bir dev

WOH G64, yaklaşık iki bin Güneş büyüklüğünde bir kırmızı süperdev olarak biliniyor ve bilim insanları tarafından “Dev Yıldız” olarak adlandırılıyor.

Yıldızın çevresindeki tozlu koza ve halkalı yapı, yaşamının son nefeslerini verirken saçılan maddeden oluşuyor olabilir.

Keele Üniversitesi’nden Jacco van Loon, "Bu yıldız türünün en uç örneklerinden biri. Herhangi bir ani değişim, onu patlamaya bir adım daha yaklaştırabilir" dedi.

Araştırmacılar, görüntüde görülen uzamış koza şeklini sürpriz olarak değerlendiriyor ve bu durumun henüz keşfedilmemiş bir eş yıldızın etkisiyle oluşabileceğini belirtiyor.

Ayrıca, daha sönük eliptik halkanın tozlu bir torusun iç kenarı olabileceği düşünülüyor. Ancak bu teoriyi doğrulamak için daha fazla gözlem yapılması gerekiyor.

Bu önemli bulgular, Astronomy and Astrophysics dergisinin 21 Kasım 2024 tarihli sayısında yayımlandı.

Sonuç: Astronomlar, ilk kez Samanyolu dışındaki bir galakside yer alan bir yıldızın yakın çekim görüntüsünü elde etti.

Büyük Macellan Bulutu'ndaki WOH G64 adlı yıldızın, bir süpernova patlaması öncesinde olduğu düşünülüyor.

İnsan saçından 200 kat ince: Hayat kurtarabilecek spagetti

Bu spagetti, bitkilerin glikoz depolamak için kullandığı nişastadan üretiliyor. Geleneksel nişasta nanofiber üretim yöntemleri büyük miktarda su ve enerji gerektirirken, araştırmacılar çevre dostu bir yöntem geliştirerek doğrudan undan nanofiber ürettiler.

Araştırma ekibinden Dr. Adam Clancy, "Normal spagetti, su ve un karışımının metal deliklerden geçirilmesiyle üretilir. Biz de benzer bir yöntem kullandık ancak karışımı elektrik yüküyle çekerek nanofiber formunda spagetti elde ettik" dedi.

Elektrospinning yöntemiyle üretim

Araştırmacılar, bu spagettiyi elektrospinning adı verilen bir teknikle üretti.

Bu yöntemde un ve sıvı karışımı, iğne uçlarından elektrik yükü yardımıyla çekilerek 372 nanometre (metrenin milyarda biri) çapında lifler oluşturuldu.

Araştırma, UCL'de yüksek lisans öğrencisi Beatrice Britton tarafından yürütüldü.

Tıbbi ve endüstriyel potansiyel

UCL Eczacılık Fakültesi’nden Profesör Gareth Williams, "Bu nanofiberler, gözenekli yapıları sayesinde yaraların iyileşmesine yardımcı olabilecek bandajlar veya hücrelerin kendilerini desteklemek için oluşturduğu protein ağını taklit eden doku yenileme iskeletleri olarak kullanılabilir" dedi.

Starch (nişasta), bol ve yenilenebilir bir malzeme olmasıyla dikkat çekiyor. Araştırmacılar, un kullanılarak elde edilen nanofiberlerin, maliyeti düşürme ve çevresel etkileri azaltma potansiyeline sahip olduğunu belirtti.

Gelecek çalışmalar ve zorluklar

Araştırmacılar, bu yeni nanofiberlerin biyolojik uyumluluğunu ve hücrelerle etkileşimini araştırmayı planlıyor. Ayrıca, bu malzemenin ölçekli üretimi için uygun koşulların geliştirilmesi gerekiyor.

Bununla birlikte, bu spagetti türü yenilebilir değil; pişirilmesi halinde bir saniyeden kısa sürede eriyeceği belirtiliyor.

Araştırma sonuçları, Nanoscale Advances dergisinin 30 Ekim 2024 tarihli sayısında yayımlandı.

Uçuş sırasında uçağın kapısını açmaya çalışan yolcu, bantla bağlandı

Milwaukee’den Dallas-Fort Worth’a giden American Airlines’a ait uçakta yaşanan olayda, yolcunun diğer yolcuların ve uçuş ekibinin müdahalesiyle durdurulduğu belirtildi.

Salı günü gerçekleşen olayda, uçakta görevli bir kabin memuruna yönelen yolcu, “Hemen bu uçaktan inmem gerekiyor” diyerek uçak kapısını açmaya çalıştı. Kamu güvenliği raporlarına göre, yolcu giderek daha agresif bir hale geldi ve kabin memuruna zarar verdi.

Yolcunun kapıya doğru hareketlenmesi üzerine, uçakta bulunan diğer yolcular kabin memurunun çağrısıyla müdahalede bulundu.

Yolculardan biri, yolcuyu arkadan sarılarak yere yatırdıklarını ve kabin ekibinin getirdiği bant ve plastik kelepçelerle ellerini, dizlerini ve ayaklarını bağladıklarını söyledi.

Bu şekilde yolcu yaklaşık 30 dakika boyunca kontrol altında tutuldu.

Uçak sorunsuz iniş yaptı

Uçak, Dallas-Fort Worth Havalimanı’na sorunsuz şekilde iniş yaptıktan sonra, Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ve havalimanı güvenlik ekipleri uçağa girerek yolcuyu gözaltına aldı.

Gözaltına alınan kişinin akıl sağlığı kontrolünden geçirilmek üzere bir değerlendirmeye tabi tutulduğu öğrenildi.

Havayollarında artan yolcu problemleri

Federal Havacılık İdaresi (FAA), olayla ilgili soruşturma başlattığını açıkladı. FAA verilerine göre, pandemiden önce de ciddi bir sorun olan “sorunlu yolcu davranışları” son yıllarda artış gösterdi.

2021’de rekor düzeyde 6.000’den fazla olay rapor edilirken, 2023’te bu sayı 2.000’in üzerinde gerçekleşti.

American Airlines, olayla ilgili yaptığı açıklamada, “Müşterilerimizin ve ekip üyelerimizin güvenliği ve emniyeti birinci önceliğimizdir. Bu zorlu durumda gösterilen duyarlılık için ekibimize ve yolcularımıza teşekkür ederiz” ifadelerine yer verdi.

Son dönemde uçuşlarda yolcuların karıştığı olaylar dikkat çekiyor. Geçtiğimiz ay, bir United Airlines uçuşunda bir yolcu, başka bir yolcuyu nedensiz şekilde darp etmekle suçlanmıştı.

Eylül ayında ise bir Frontier Airlines yolcusu, kabin memurunu boğmaya çalışmış ve “Herkesi öldüreceğim” diye tehdit etmişti.

Uçaklarda güvenliği tehdit eden bu tür davranışlara karşı FAA, sıfır tolerans politikası uyguluyor. 2023 yılında sorunlu yolculara yönelik 400’den fazla işlem başlatılırken, toplam 7.5 milyon dolar ceza kesildi.

Katil Netanyahu ve iş birlikçisi Biden'dan UCM'nin tutuklama kararına tepki

Netanyahu, dünyanın gözü önünde gerçekleşen katliamı görmezden gelerek, UCM’nin “gerçeği çarpıttığını” ve “sivilleri kasten hedef almakla” suçlandıklarını söyledi.

“Biz sivillerin zarar görmesini engellemek için her şeyi yapıyoruz” dedi.

UCM yargıçları, İsrail'in saldırıları sırasında Netanyahu, Gallant ve Deif’in “savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar” işlemekten “makul düzeyde suçlu bulunabileceklerini” belirtti.

İş birlikçi Biden'dan Netanyahu'ya destek

ABD Başkanı Joe Biden, UCM’nin İsrailli yetkililerle ilgili kararını “utanç verici” olarak değerlendirdi.

Biden, yaptığı açıklamada, “UCM’nin ima ettiği her şeye rağmen, İsrail ile Hamas arasında hiçbir denklem kurulamaz. İsrail’in güvenliğini tehdit edenlere karşı her zaman İsrail’in yanında olacağız” ifadelerini kullandı.

Netanyahu: Kararı Tanımıyoruz

Netanyahu, Perşembe günü yaptığı açıklamada, UCM’nin kararını “modern bir Dreyfus davası” olarak nitelendirdi ve bunun “aynı şekilde sonuçlanacağını” ifade etti.

Katil başbakan, “Lahey Mahkemesi, bizi kasten aç bırakma politikası gütmekle suçluyor. Oysa Gazze’ye 700 bin ton gıda ulaştırdık, halkı tehlikeden uzak tutmak için milyonlarca mesaj, telefon araması ve broşür gönderdik. Buna karşılık Hamas, sivilleri tehlikenin içinde tutmak için elinden geleni yapıyor, onları canlı kalkan olarak kullanıyor” dedi.

İsrail, UCM kararını “geçersiz” olarak gördüğünü açıkladı. Eski Başbakan Ehud Olmert ise Netanyahu’nun Hamas ile mücadelesini eleştirmesine rağmen UCM’nin kararına katılmadığını belirtti.

Savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar

Mahkeme, Netanyahu ve Gallant'ın 8 Ekim 2023'ten 20 Mayıs 2024'e kadar işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan sorumlu olduklarına dair makul gerekçeler bulunduğuna hükmetti.

Kararda, her iki şüphelinin Gazze'deki sivil halka yönelik gıda, su, ilaç, yakıt ve elektrik gibi yaşamsal malzemelerin ulaştırılmasını kasıtlı olarak engellediği belirtildi.

İnsani yardım engellendi

Mahkeme, İsrail'in insani yardıma izin verdiği durumlarda bile bunun uluslararası toplumun baskısı veya ABD'nin talepleri sonucu gerçekleştiğini, yardımların hiçbir zaman Gazze halkının ihtiyaçlarını karşılayacak düzeye ulaşmadığını kaydetti.

Kararda, tıbbi malzeme ve ilaçların, özellikle anestezi ilaçları ve cihazlarının Gazze'ye girişinin engellenmesi nedeniyle doktorların yaralılara ve çocuklara anestezi malzemeleri olmadan ameliyat yapmak zorunda kaldığı vurgulandı.

Sivil ölümler

UCM, gıda, su, elektrik ve yakıt eksikliğinin Gazze'deki sivil nüfusun bir kısmının yok edilmesine yönelik koşulları oluşturduğunu, bunun çocuklar dahil sivillerin yetersiz beslenme ve susuzluk nedeniyle ölümüne yol açtığını belirledi.

Netanyahu ve Gallant'ın sivil üst düzey yöneticiler olarak, Gazze'deki sivil halka yönelik kasıtlı saldırıların önlenmesi için gerekli önlemleri almadıkları da kararda yer aldı.

Tutuklama kararının uygulanması nasıl olacak?

UCM'nin çıkardığı tutuklama emirlerinin uygulanması, Roma Statüsü'nün 86 ve 87. maddeleri gereğince taraf ülkelerin yükümlülüğünde bulunuyor.

Statünün 89. maddesi uyarınca Netanyahu ve Gallant'ın, UCM'ye taraf herhangi bir ülkeye seyahati durumunda, o ülkenin yetkili makamlarının kendilerini tutuklayıp Lahey'deki mahkemeye teslim etmesi gerekiyor.

Mahkemenin daha önce çıkardığı tutuklama emirlerinin uygulanmasında zorluklar yaşandı. Sudan'ın eski lideri Ömer el-Beşir hakkındaki tutuklama emri Güney Afrika ve Ürdün tarafından, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkındaki emir ise Moğolistan tarafından uygulanmadı.

Bununla birlikte tutuklama emirleri, şüphelilerin seyahat özgürlüğünü pratikte kısıtlıyor. Nitekim Putin, hakkındaki tutuklama emri nedeniyle BRICS zirvesi için Güney Afrika'ya gitmekten kaçınmıştı.

Netanyahu ve Gallant'ın da Kanada, Avustralya, İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda, Belçika, İsveç gibi ülkelerin yer aldığı ve çoğunluğu Avrupa Birliği, Afrika ve Asya ülkelerinden oluşan UCM'ye üye 124 ülkeye seyahat etmekten kaçınmak zorunda kalacağı belirtiliyor.

Kıtalar arası balistik füze nedir?

ICBM, adından da anlaşılacağı üzere savaş başlıklarını çok uzun mesafelere göndermek için tasarlanmış silahlar.

Her bir füzeye birden fazla savaş başlığ takılabiliyor, bağımsız olarak yolunu bulabiliyor ve çeşitli hedefleri bulabiliyor.

Sovyetler Birliği, Ağustos 1957'de ICBM'leri ilk deneyen ülke olmuştu. Şimdiyse, Rusya'ya ek olarak, ABD ve Çin'in büyük bir karadan atılan ICBM envanteri var.

İngiltere, Fransa, Hindistan, İsrail ve Kuzey Kore de daha az sayıda, karadan ya da denizaltılardan atılan bu tür füzelere sahip.

ICBM'lerin benzer savaş başlıkları taşıyabilen diğer balistik füzelere göre daha büyük bir menzili ve hızı var.

Savaş tarihinde ilk kez kullanıldı.

Rusya, Ukrayna'ya kıtalar arası balistik füzeyle saldırdı.https://t.co/ZNkcuc29Ts pic.twitter.com/2mXZGEnVEQ

— TRT HABER (@trthaber) November 21, 2024

ICBM'lerin menzili ne?

Standart tanımına göre kıtalar arası balistik füzelerin 5500 kilometrenin üzerinde menzili olması gerekiyor. Bazı füzelerin menzili ise çok daha büyük.

Rusya'nın füzeyi, ülkenin güneyindeki Astrahan bölgesinden fırlattığına inanılıyor.

Rus ICBM'lerinin menzili 10 bin kilometrenin üzerine çıkabiliyor. Yani teorik olarak bu bölgeden fırlatılan füzeler teoride ABD'nin doğu kıyılarına kadar ulaşabilir.

ICBM'ler ne hızda gidiyor?

Bu füzeler saatte 24.500 kilometrelik hıza ulaşabiliyor. Yani, saniyede 7 kilometre kat edebiliyor.

Balistik füze adı veriliyor, çünkü atmosferin üst katlarına götüren bir roketten güç alıyor ve daha sonra hedefe doğru alçalıyor.

Bu şekilde böyle hızlı gidebiliyorlar. Daha düz bir güzergahta giden, daha yavaş seyir füzelerine kıyasla engellenmeleri de çok daha zor.

ICBM'ler nükleer füze mi?

ICBM'lere hem nükleer hem de konvansiyonel savaş başlıkları takılabiliyor.

Ukrayna Hava Kuvvetleri ise Rusya'nın fırlattığı füzenin "herhangi bir sonuca yol açmadığını" söylese de, hasar ve kayıplar konusunda herhangi bir açıklama yapılmadı.

ICBM'lerin maliyeti ne?

Rusya'nın ICBM prognamına ne kadar para harcadığı bilinmiyor, ancak ABD'nin ne harcadığını biliyoruz.

ABD Savunma Bakanlığı Pentagon en son Sentinel ICBM programına 140 milyar dolarlık bütçe ayırdı.

Tek bir Sentinel ICBM'in maliyetinin 162 milyon drolar olduğu belirtiliyor.

Her şekilde, bunlar tüm ülkeler için çok pahalı silahlar.

Rusya neden şimdi bu füzeyi fırlattı?

1000 günün ardından, Ukrayna'daki savaş giderek tırmanıyor.

Ukraynalıların Ağustos 2024'te 1000 kilometrekareden fazla bir alanı gele geçirdiği, Rusya'nın Kursk bölgesinde Kuzey Kore birliklerinin konuşlandırılması, çatışmayı tırmandıran önemli bir gelişme oldu.

ABD Başkanı Joe Biden Atacms füze sistemlerinin Rusya içlerinde kullanılmasına ilk kez izin verdi.

İngiltere ve Fransa'nın Storm Shadow/Scalp füzeleri de Rusya içindeki hedeflere fırlatıldı.

Çatışmadalardaki tırmanma, seçilmiş Başkan Donald Trump'ın Beyaz Saray'a geri dönmeye hazırlandığı bir dönemde gerçekleşti.

Trump, Ukrayna'daki savaşı 24 saat içinde bitirmeyi taahhüt etmiş, ancak bunun nasıl olacağını söylememişti. 

Beyaz Saray, Senatör Sanders'ın İsrail'e silah satışının bloke edilmesi yönündeki adımına tepkili

Beyaz Saray Sözcüsü Jean-Pierre, günlük basın brifinginde Gazze gündemine ilişkin güncel gelişmeleri değerlendirdi.

Jean-Pierre, Senatör Sanders'ın gündeme taşıdığı ve ABD'nin İsrail'e silah satışının bloke edilmesini öngören 3 tasarının yansımalarını yorumladı.

ABD'li sözcü, İsrail'in güvenliği ve kendisi savunması konusunda çok net olduklarını vurgulayarak "Lübnan ve Gazze'de ateşkes ve rehinelerin kurtarılması için çalışırken bu tasarıların ters etki yarattığına inanıyoruz." diye konuştu.

İsrail'in zayıflamasının bölgedeki İran destekli örgütleri cesaretlendireceğini savunan Jean-Pierre, buna izin vermeyeceklerini belirtti.

Sanders ve söz konusu tasarılara "evet" oyu veren 19 senatörün endişelerini anladıklarını ve buna saygı duyduklarını söyleyen Beyaz Saray sözcüsü, ABD yönetiminin bu konudaki tutumunun ise çok net olduğunun altını çizdi.

ABD yönetimi, 14 Ağustos'ta İsrail'e toplam değeri 20 milyar doları aşan 5 ayrı pakette savaş uçakları, havadan havaya füzeler, tank ve top mühimmatları ile taktik araçların satışına onay vermişti.

Sanders'in açıklamaları

ABD'li Senatör Bernie Sanders, ABD'nin İsrail'e silah satışının bloke edilmesini öngören tasarılarına destek isterken, "Bugün Gazze'de yaşananların tarifi imkansız, ancak bu durumu daha acı kılan şey, orada yaşananların çoğunun ABD silahları ve Amerikan vergi mükelleflerinin destekleriyle yapılıyor olması." dedi.

ABD'li bağımsız senatör Sanders, Demokrat senatörler Jeff Merkley, Peter Welch ve Chris Van Hollen ile Kongrede düzenlediği basın toplantısında, yarın Senato Genel Kuruluna getireceği tasarılarla ilgili konuştu.

Sanders, İsrail'in Gazze'deki katliamlarının ve bölgeye insani yardımları kasıtlı olarak engellemesinin açık bir şekilde ilgili Amerikan yasalarının ihlali olduğunu ve bu ülkeye artık ABD silahlarının gönderilmemesi gerektiğini vurguladı.

"ABD, (İsrail'in) bu katliamlarda suç ortağıdır, bu suç ortaklığı artık sona ermelidir." diyen Sanders, ABD'nin İsrail'e 20 milyar dolarlık son silah satışının bloke edilmesi gerektiğini belirtti.

ABD'li senatör, "Bugün Gazze'de yaşananların tarifi imkansız, ancak bu durumu daha acı kılan şey, orada yaşananların çoğunun ABD silahları ve Amerikan vergi mükelleflerinin destekleriyle yapılıyor olması." diye konuştu.

 İsrail, ilgili ABD yasalarını çiğniyor

Sanders, Senato Genel Kuruluna yarın (20 Kasım Çarşamba) gelmesi ve oylanması beklenen 3 tasarısına diğer senatörlerden destek isterken, İsrail'in ilgili Amerikan yasalarını ve uluslararası kuralları çiğnediğinin altını çizdi.

1961 tarihli Dış Yardım Yasası ile 1976 tarihli Silah İhracat Kontrol Yasası'na atıf yapan Sanders, İsrail'in Gazze'ye insani yardımları kasıtlı olarak engellediğini ve söz konusu yasalara göre bu ülkeye silah satılamayacağını söyledi.

Katil İsrail'in bıraktığı konserveler 15 çocuk ve bir kadını zehirledi

Gazze'deki Sivil Savunma Müdürlüğünden yapılan yazılı açıklamada, "İsrail işgal ordusunun Gazze kentindeki Şucaiyye Mahallesi doğusunda daha önce düzenlediği kara saldırıları esnasında geride bıraktığı konserve yiyecekleri yiyen 15 çocuk ve bir kadın zehirlendi" bilgisi paylaşıldı.

Filistinlilerin, bulabilecekleri her türlü konserve yiyecek veya gıdayı, özellikle de süt ürünlerini yemenin tehlikesi konusunda uyarıldığı açıklamada, İsrail ordusunun, yiyenlere zarar vermek amacıyla bozulmuş gıda maddelerini kasıtlı olarak bırakabileceğine işaret edildi.

Açıklamada, zehirlenen kişilerin durumuna ilişkin bilgiye yer verilmedi.

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda, yaklaşık 17 bin 492'si çocuk, 11 bin 979'u kadın olmak üzere 44 bin 56 Filistinli öldü, 104 bin 268 kişi yaralandı.

Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.

Katil İsrail, Gazze'de hastanenin elektrik jeneratörünü bombaladı

Kemal Advan Hastanesi Müdürü Hüsam Ebu Safiyye, yaptığı yazılı açıklamada, "İşgal ordusu, hastane bahçesinde bulunan elektrik jeneratörünü insansız hava aracıyla (İHA) bombaladı" ifadesine yer verdi.

Jeneratörde çok büyük hasar meydana geldiğini belirten Ebu Safiyye, özellikle de "hastanenin tüm bölümlerinin işletilmesinin hedef alınan jeneratöre bağlı olduğunu ve kuşatma altında bu yıkımı onarabilecek kapasitenin olmadığını" vurguladı.

Ebu Safiyye, "İşgalci İsrail, uluslararası sessizliğin gölgesinde, başta Kemal Advan Hastanesi olmak üzere Gazze'de sağlık sistemine karşı suçları hız kesmeden devam ediyor." açıklaması yaptı.

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nin kuzeyinde sürdürdüğü yoğun saldırılar kapsamında hastaneyi daha önce defalarca hedef almıştı.

{ilgili-haber-889183}

İsrail ordusunun bir ayı aşkın süredir hedef aldığı, baskın yaptığı, tıbbi ve insani yardım malzeme girişini engellediği Gazze'nin kuzeyinde yer alan hastanedeki duruma ilişkin Ebu Safiyye'nin dünkü açıklamasında, "Hala sıkı bir kuşatma altındayız. İlaç, sağlık ekibi ve yiyecek... hiçbir şeyin girişine izin verilmiyor. Ambulans ve sivil savunma ekiplerinin hizmet vermesine müsaade edilmiyor" ifadelerini kullanmıştı.

İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda yaklaşık 17 bin 492'si çocuk, 11 bin 979'u kadın olmak üzere 44 bin 56 Filistinli öldü, 104 bin 268 kişi yaralandı.

Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.

Mehmet Öz, Trump tarafından aday gösterilmesinin ardından ilk kez görüntülendi

Mehmet Öz, Trump tarafından, ülkenin sağlık bakanlığına bağlı prestijli bir kurumunun başına aday gösterilmesinin ardından ilk kez görüntülendi.

New York'ta, dünyanın en prestijli tıp organizasyonları arasında yer alan Veith Sempozyumu'nun yapıldığı otele gelen Öz, Türk sağlık firmalarının ürettiği cihazların da sergilendiği fuar alanını gezdi.

Dr. Öz, tıbbi cihaz üreticisi Türk inovasyon firması Inmaved'in standına gelerek, kurucu Başkanı Prof. Dr. Raşit Dinç'ten fuarda sergiledikleri tıbbi cihazlar hakkında bilgi aldı.

Dünyaca ünlü Türk kalp cerrahı ayrıca, bu yıl 51. düzenlenen Veith Sempozyumu'nun Başkanı Dr. Frank J. Veith ve diğer Türk doktorlar ile de ayaküstü sohbet etti.

Katılımcılardan büyük ilgi gören Öz, otelden ayrılmaya çalıştığı sırada sık sık yolunu kesen hayranlarıyla tokalaştı ve fotoğraf çektirdi.

Medicare ve Medicaid ilk defa bir Türk asıllı ABD vatandaşı tarafından yönetilecek

Medyatik bir isim olarak ABD'de halk tarafından da sevilen Öz, ABD'nin seçilmiş başkanı Trump tarafından Medicare ve Medicaid'in direktörlüğüne aday gösterilerek bir başarıya daha imza attı.

ABD Senatosunun onaylaması durumunda, ülkedeki yaşlılara ve düşük gelirli gruplara sağlık hizmeti sunan en üst kurumları yönetecek olan Öz, bu göreve getirilecek ilk Türk olacak.

Söz konusu ülkede Medicare, 65 yaş üstü yaşlılara sağlık hizmetleri sunan federal bir sağlık sigortası. Medicaid ise düşük gelir grubuna sağlık sigortası hizmeti veren federal ve eyaletler arası ortak bir program olarak işliyor.

ABD'de federal hükümet, 2023'te Medicaid programı kapsamında 860 milyar dolar, Medicare kapsamında ise 848 milyar dolarlık harcama yaptı.

Trump, ABD Başkanı seçilmesinin ardından ilk döneminde Öz'e, Spor, Fitness ve Beslenme Başkanlık Konseyinde yer vermişti.

Ardından 2022'de Cumhuriyetçi Partinin Pensilvanya Senatör adayı olarak seçime giren Dr. Mehmet Öz, Demokrat rakibi John Fetterman'ın gerisinde kalarak seçimi kaybetmişti.

ABD yönetimi, UCM'nin Putin kararında farklı, Netanyahu kararında farklı tavır takındı

UCM'nin, Gazze'de işlediği savaş suçları nedeniyle İsrail Başbakanı Netanyahu hakkında çıkardığı tutuklama kararının yankıları sürüyor.

ABD yönetiminin ve birçok Kongre üyesinin UCM'nin Netanyahu ile ilgili kararını kabul etmediklerini açıklaması, aynı kurum ve kişilerin geçen yıl aynı mahkemenin Putin'le ilgili tutuklama kararına verdikleri aksi yöndeki tepkiyi akıllara getirdi.

Başta ABD Başkanı Joe Biden, Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre ve birçok Kongre üyesi olmak üzere Washington'daki karar alma süreçlerinde imzası bulunan birçok isim, UCM'nin Putin hakkındaki kararını büyük memnuniyetle karşıladıklarını açıklamıştı.

Biden yönetimi, UCM'nin Putin hakkındaki kararından memnundu

Biden, Mart 2023'te mahkemenin, Ukrayna'daki savaş suçları nedeniyle Rusya Devlet Başkanı Putin hakkında aldığı yakalama kararından memnuniyet duyduğunu ifade etmişti.

Blinken da o günlerde yaptığı açıklamada, UCM üyesi tüm ülkelerin bu karara uyması ve Putin hakkındaki tutuklama kararını yerine getirmesi gerektiğini dile getirmişti.

UCM'nin Netanyahu kararına sert tepki gösteren ve hatta UCM Başsavcısı Kerim Han'a yaptırım uygulanması gerektiğini savunan senatörlerden Lindsey Graham de o dönem yaptığı açıklamalarda "Putin'in savaş suçlusu olduğunu, yakalanması ve Lahey'de yargılanması gerektiğini" öne sürmüştü.

ABD yönetimi, İsrail'in UCM üyesi olmadığını ve dolayısıyla mahkemenin İsrail üzerinde yetkisinin bulunmadığını savunurken, Rusya'nın da UCM üyesi olmadığını gündeme dahi getirmemişti.

UCM dün açıkladığı son kararda, "Gazze'de işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan ötürü" İsrail Başbakanı Netanyahu ile eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama emri çıkardığını ifade etmişti.

UCM, Ukrayna'da işlenen suçlara ilişkin yürüttüğü soruşturma kapsamında, Putin ve Rusya'nın Çocuk Hakları Komiseri Maria Alekseyevna Lvova-Belova hakkında geçen yıl mart ayında "savaş suçu" gerekçesiyle yakalama kararı çıkarıldığını duyurmuştu.

Pentagon, Rusya'nın Ukrayna'da kıtalararası balistik füze kullandığını doğruladı

Pentagon Sözcü Yardımcısı Sabrina Singh, günlük basın toplantısında, "Rusya'nın deneysel bir balistik füze fırlattığını doğrulayabilirim" diyerek, bunun RS-26 Rubezh türü IRBM denilen kıtalararası balistik füze olduğunu belirtti.

Füzelerin fırlatılmadan kısa süre önce "Nükleer Risk Azaltma" kanalları aracılığıyla ABD'nin bilgilendirildiğini kaydeden Singh, bu tür füzelerin ilk defa savaş alanında kullanılması nedeniyle "deneysel" ifadesini kullandıklarını söyledi.

Singh, "Bu, savaş alanında kullanılan yeni bir tür ölümcül yetenek. Bu kesinlikle bizim için bir endişe kaynağı ve şu anda etkilerine dair bir değerlendirmemiz yok, ancak elbette endişelendiğimiz bir şey" diye konuştu.

{ilgili-haber-889146}

Rusya'nın nükleer pozisyonunda herhangi bir değişiklik gözlemlemedikleri için ABD'nin duruşunda da şu an bir değişiklik olmadığını belirten Singh, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı, Kuzey Kore askerlerini sokarak tırmandırdığını savundu.

Singh, ABD'nin sağladığı Kara Taktik Füze Sistemlerinin (ATACMS) Ukrayna tarafından Rus toprağı Braynsk bölgesine kullanılmasıyla ilgili bir soruya ise "Bu konuda hala açıklayabileceğim veya doğrulayabileceğim bir şey yok" şeklinde cevap vermekle yetindi.

Rusya Savunma Bakanlığı, 19 Kasım’da Ukrayna'nın Braynsk bölgesine Amerikan yapımı uzun menzilli taktik ATACMS füzeleriyle saldırı düzenlediğini bildirmiş, Ukrayna Hava Kuvvetleri de Rus ordusunun bugünkü hava saldırısında kıtalararası balistik füze kullandığını açıklamıştı.

ABD'nin sağladığı mayınlar sadece Ukrayna içinde kullanılacak

Pentagon Sözcü Yardımcısı Singh, ABD'nin Ukrayna'ya Rus ordusunun ilerleyişi karşısında kullanma izni verdiği antipersonel mayınlar hakkında da Ukrayna ordusunun ABD'ye bu mayınları "sadece Ukrayna içinde kullanacakları konusunda güvence verdiğini" anlattı.

Ukrayna'ya birçok çeşit mayın sağladıklarını belirten Singh, ancak bu konuda detaya girmeyeceğini söyleyerek, "Bu mayınları sağlamamızın nedeni, savaş alanı değiştikçe ve mücadele zamanla evrildikçe bizim de evrildiğimizi belirtmek önemli" ifadesini kullandı.

{ilgili-haber-889181}

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, dün, Rusya'nın savaş alanındaki ilerlemesini yavaşlatmasına yardımcı olmak için Ukrayna'nın ABD üretimi antipersonel kara mayınlarını kullanmasına izin verileceğini bildirmişti.

Dünyanın pek çok ülkesinin taraf olduğu sözleşmelerle yasaklanan antipersonel kara mayınları, siviller için kalıcı bir tehdit oluşturdukları gerekçesiyle yardım kuruluşları ve aktivistler tarafından uzun süredir eleştiriliyor. ABD ve Rusya söz konusu anlaşmalar içinde yer almıyor.

Kalıcı olmayan kara mayınları genellikle pil gerektiriyor. Bu nedenle zamanla patlayamaz hale geliyor. Bu sebeple bu antipersonel kara mayınlarının uzun yıllar kalan diğer mayınlara göre siviller için daha güvenli olduğu savunuluyor.

ABD'nin 2022 itibarıyla yaklaşık 3 milyon antipersonel kara mayını stokunun bulunduğu ifade ediliyor.

Soykırımcı İsrail'in son 12 saatteki saldırılarında 112 Filistinli öldü

Gazze'deki hükümetin Medya Ofisi Müdürü İsmail es-Sevabite, "İşgal ordusu son 12 saatte Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Kemal Advan Hastanesi yakınındaki yerleşim bölgesinde, Gazze kentinde, Gazze'nin orta bölgesinde yer alan Nusayrat Mülteci Kampı'nda ve Han Yunus'ta 4 katliam gerçekleştirdi" dedi.

İsrail'in söz konusu saldırılarında ölenlerin sayısına ilişkin Sevabite, "64'ü çocuk ve kadın 112 Filistinli şehit oldu, 22 kişi kayıp, 120'den fazla kişi de yaralandı" ifadesini kullandı.

Sevabite, İsrail ordusunun, evleri yıkarak ve Filistinlileri yerinden etmeye zorlayarak, uluslararası hukuku ve insani hukuku açıkça ihlal ettiğini belirterek, İsrail'in özellikle Gazze'deki kalabalık sivil alanları hedef almaya devam etiğini vurguladı.

7 Ekim 2023'ten bu yana 44 binden fazla Filistinli öldü

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda yaklaşık 17 bin 492'si çocuk, 11 bin 979'u kadın olmak üzere 44 bin 56 Filistinli öldü, 104 bin 268 kişi yaralandı.

Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.